Elma Hastalıkları Belirtileri ve Tedavisi

Elma, ılıman iklimlerde, özellikle soğuk ılıman iklimlerde yetiştirilen bir bitkidir. Ülkemiz elma yetiştiriciliğinde dünyada üçüncü sırada yer almaktadır. Elma yetiştiriciliği sırasında, elma hastalıklarına karşı yeterli koruma sağlanmalıdır. Verimin düşmemesi için elma hastalıkları ile etkin bir şekilde mücadele edilmelidir. Elmalar birçok hastalıktan etkilenebilir, ancak bazı hastalıklar yaygın olarak görülmektedir.

Elma kara lekesi hastalığı, elma ağaçlarının yapraklarında, meyvelerinde ve sürgünlerinde belirtiler gösterir. Başlangıçta yaprakların alt ve üst yüzeylerinde yağlımsı özellikte olan lekeler, zamanla zeytin rengine, daha sonra kahverengiye dönüşür. Kadifemsi gibi olan lekelerdeki dokular zamanla ölür, çatlaklar ve delikler meydana gelir. Yapraklardaki etkiler fazla olursa, erken dönemde yaprakların sararmasına ve dökülmesine yol açar. Meyvelerde oluşan lekeler başlangıçta yeşilimsi, daha sonra kahverengi olur. Lekeler önce küçük olur, daha sonra birleşerek genişler ve meyveler şekilsiz gelişir.

Bu hastalıkla mücadelede, dökülen veya dallardaki kara lekeli yaprakların toplanarak yakılması veya sürümle toprağa gömülmesi gerekir. Dallar budanarak yakılmalıdır. Elma ağaçları, yaprakların kurumasına yardımcı olacak şekilde hava akımını kesmeyecek şekilde dikilmelidir. Ayrıca, ağaçların düzenli budaması yapılmalıdır. Bunun yanı sıra, elma kara lekesi hastalığı ile kimyasal mücadele de yapılmalıdır. İlk ilaçlama, ağaçların duyarlı döneme gelmesiyle yapılmalıdır. Sonraki ilaçlamalar, ilacın etki süresine ve enfeksiyonun oluşmasına göre yapılmalıdır. Hastalık ortadan kalkınca ilaçlamaya son verilebilir. Çiçeklenme öncesinde bakırlı ilaçlar kullanılmalıdır ve koruyucu ilaçlar kullanılmaya özen gösterilmelidir.

Elma fizyolojik hastalıkları, beslenme bozuklukları ve çevresel etkilere bağlı olarak ortaya çıkabilir. Beslenme bozuklukları arasında elma çinko noksanlığı ve demir noksanlığı öne çıkabilir. Çinko noksanlığında, elma ağacının alt kısımlarındaki sürgünler ve yapraklar normal gelişirken, tepe kısımlarındaki sürgünler çıplaklaşır ve gözler zamanla körelir. Yaprak damarları sararır, yapraklar küçülür ve kıvrılır. Meyveler küçülür ve verim düşer. İlerleyen zamanlarda dallarda ve sürgünlerde kuruma olur. Demir eksikliğinde ise genç yapraklarda hafif sararmalar olur. Yapraklardaki damarlar yeşil kalır, sarılık ilerledikçe damarlar da sararmaya başlar. Genç yapraklardaki bu yıkım, koşullara bağlı olarak yaşlı yapraklara sıçrar. Sararan ve kuruyan yapraklar zamanla dökülür, ağaçta gelişim yavaşlar ve verim azalır. Çevresel etkenler sonucunda ise bazı elma ağaçlarında paslanma oluşabilir. Düşük sıcaklıklarda meyveler zarar görür, kışın dokular zarar görerek hastalıklara uygun zemin hazırlar.

Elma külemesi hastalığı, genç sürgünlerin ve yaprakların yüzeyini beyaz bir keçe gibi kaplar. Yaprakların altı ve üstü bu hastalıktan etkilenir. Yüzeyde dağınık şekilde unlu beyaz lekeler oluşur. Hastalanan yapraklar gelişim gösteremez. Beyaz renkteki lekeler zamanla kirli kahverengine döner ve yapraklar erkenden dökülür. Meyveler etkilendiğinde küçük ve şekilsiz meyveler oluşur. Üstlerinde pas lekesi gibi lekeler meydana gelir. Havanın sıcak olduğu ve güneşli dönemlerde hastalığın şiddeti artar. Elma külemesi hastalığı verimi %60-70 oranında azaltabilir.

Bu hastalıkla mücadelede, zarar gören sürgünler kış budamasında temizlenmelidir. Sürgünlerdeki gümüş beyazı hastalığı kolayca görülebilir. Budamada gözden kaçanlar ise sonradan toplanarak imha edilmelidir. Ayrıca, kimyasal mücadele de yapılmalıdır. İlk ilaçlama, elma ağaçlarında pembe çiçek tomurcuğu açtığında, sonraki ilaçlama ise çiçek taç yapraklarının %60-70 oranında döküldüğü dönemde yapılmalıdır.

Elma memeli pas hastalığı, yapraklarda, sürgünlerde ve meyvelerde etkili olur. Meyve ve yapraklardaki lekeler portakal kırmızısı renkte, uzun veya yuvarlak olur. Ortalarında siyaha çalan noktalar belirir. Yaprakların altında meme gibi çıkıntılar oluşur. Bunların etkisiyle yaprakların %70 kadarı dökülür. Meyveler etkilendiğinde şekilsiz ve küçük meyveler oluşur. Hastalıkla mücadelede, elma ağaçlarının bu hastalığın ara konukçusu olan ardıç ağaçlarına yakın ekilmemesi ve eğer ardıç ağacı varsa bunların kesilmesi gerekmektedir. Kimyasal mücadelede ise ilaçlama üç aşamada yapılır. İlk ilaçlama çiçek tomurcuklarının patlamasından sonra, ikinci ilaçlama çiçek taç yaprakları dökülünce, son ilaçlama ise ikinciden 15 gün sonra yapılır.